Dientro de los exes programáticos pa la conformación d'un gobiernu "de cambiu" qu'ellaboró'l partíu de Pablo Iglesias apaez un apartáu dedicáu a la plurinacionalidá y el modelu territorial, que contempla la necesidá de convocar una consulta en Cataluña. "Ye imprescindible", remarquen.

   Una consulta que cuente "con toles garantíes democrátiques, xurídiques y loxístiques" que "permite y ampara" l'artículu 92 de la Constitución, qu'establez que "les decisiones polítiques d'especial trescendencia van poder sometese a referendu" y que permite la so aplicación en provincies o comunidaes, acordies cola Llei sobre regulación de les distintes modalidaes de referendu.

   La propuesta de Podemos aboga por promover el procesu de referendu en Cataluña como oxetivu "na primer etapa de gobiernu" y los otros procesos de consulta y referendu naquelles naciones que la plantegaren, "con especial intensidá", sin citar a nenguna en concreto.

"INSPIRÁRONSE" NEL PSC

   En rueda de prensa nel Congresu, el líder de Podemos defendió que'l referendu ye "la meyor propuesta" y "la más sensata" pa solucionar el problema catalán, pero mostróse "abiertu" a "dialogar" y a facelo "sin vetos", asina como a escuchar otros planteamientos.

   N'almitiendo que Podemos "inspiróse" nes propuestes que fizo nel so día "el mesmu PSC", pidió al secretariu xeneral del PSOE, Pedro Sánchez, que "cavilgue" y "entienda" que'l diálogu ye "lo meyor" frente al inmovilismu" porque, al so xuiciu, "España nun se merez aplicar lo qu'hasta agora nun funcionó".

   Esti referendu en Cataluña apaez dientro del apartáu que Podemos dedicó a la plurinacionalidá y el modelu territorial, nel que'l partíu moráu plantega la necesidá de modificar l'artículu 2 de la Constitución --nel que se reconoz el derechu a l'autonomía de les nacionalidaes y rexones qu'integren España-- al envís de "la reconocencia de la realidá plurinacional y de comunidaes polítiques que conformen España".

   Ello ye que Podemos quier crear un nuevu Ministeriu de la Plurinacinalidá, Alministraciones Públiques y Municipalismu pa solucionar "dos déficits democráticos históricos de caláu" del ordenamientu territorial español, como son la busca de "un nuevu encaxe" pa toles naciones, comunidaes polítiques y territorios, si asina lu deciden, y la "complexa y mala" situación de los conceyos.

   Esti Ministeriu, que tendría al frente al voceru parlamentariu d'En Comú, Xavier Domènech, trabayaría por llevar a cabu una tresformación normativa ya institucional del modelu d'organización territorial del Estáu.

   En concreto, apuesta por un nuevu sistema de competencies que garantice l'ampliación de los poderes nun nuevu marcu territorial y por "blindar" les competencies autonómiques pa evitar les polítiques de "recentralización".

   El gobiernu qu'aspira a conformar Iglesias tamién plantega la posibilidá d'establecer acuerdos políticos, culturales y sociales ente les comunidaes qu'asina lo deseen --suprimiendo asina la prohibición de federase-- y de que puean participar na toma de decisiones de la UE y nos órganos de decisión del Estáu en materia de política esterior y relaciones con Europa.

LLINGÜES COOFICIALES EN TOL ESTÁU

   Podemos tamién demanda protección pa la riqueza cultural y llingüística del Estáu. Asina, propón "determinar el calter oficial y n'igualdá de condiciones de les llingües propies del Estáu", esto ye, determinar que castellán, catalán, gallegu y eusquera "seyan cooficiales pal conxuntu del Estáu", fixar que "van poder utilizase utilizaes en toles instituciones y actos de l'alministración central" y promocionar elementos simbólicos que faciliten la reconocencia de la plurinacionalidá del Estáu en documentos oficiales.

   Nel ámbitu educativu tamién habría que revisar conteníos d'historia y ciencies sociales "pa integrar una visión plurinacional del procesu de construcción y ordenación del Estáu coles mires de superar la visión homoxeneizadora de la Historia d'España".

   Proponen que que los alumnos que lo deseen puean aprender una llingua distinta del castellán nes comunidaes que nun disponen de llingua cooficial y que se caltengan los modelos de normalizacíon llingüística existentes.

   El fomentu de la plurinacinalidá debería, según Podemos, llegar tamién a los medios de comunicación, de manera que'l plurillingüismu tea presente nos medios públicos estatales y foméntese tamién la so presencia nos privaos y la industria audiovisual.

REFORMA DEL SENÁU Y SUPRESIÓN DE DIPUTACIONES

   De la mesma manera, plantega reformar el Senáu por ser un elementu disfuncional y "inoperante" y cambiar el modelu d'elección de los senadores pa que seyan representantes de los gobiernos y parlamentos autonómicos.

   Pero tamién puesto por que la Cámara Alta apruebe lleis del Estáu qu'afecten a comunidaes, impulse y dirixa les relaciones intergubernamentales y la participación de les autonomíes nes instituciones del Estáu y la UE, y participe nos Presupuestos Xenerales del Estáu pa fixar les partíes que s'atribúin a los distintos territorios acordies col sistema de financiación.

   Amás, Podemos quier disolver les diputaciones provinciales, sacante les Diputaciones Forales por formar parte "del diseñu institucional propiu de los territorios vascos" y ser "órganos d'elección directa", y propón trespasar les sos competencies a les autonomíes pa qu'éstes decidan qué organismos territoriales "entemedios" tienen que desarrollar la coordinación institucional colos conceyos.

   Amás de reformar la Llei Electoral pa que la circunscripción dexe de ser provincial y pase a ser autonómica, defenden "l'adecuación del poder xudicial a la realidá plurinacional". Asina, quieren cambiar el métodu d'elección de los miembros del CXPX y el Tribunal Constitucional de manera que puean tomar parte nél les autonomíes que la deseen y pide crear un Tribunal d'Arbitraxe Compencial.

NUEVU MODELU DE FINANCACIÓN

   El partíu moráu, inclúi tamién la reforma del modelu de financiación autonómica de manera que se garantice la suficiencia del ámbitu competencial al traviés de la recaudación de los tributos cedíos a les comunidaes y la participación nos del Estáu. "El repartu ha ser equitativu" y debe, según el documentu, garantizar "una resdistribución de rentes ente territorios", pero calteniendo un criteriu d'equidá territorial.

   Podemos reclama derogar la Llei de Midíes de modernización del Gobiernu llocal aprobada pol PP --que'l PSOE recurrió ante'l Constitucional-- coles mires de que los consistorios puean, por exemplu, faese cargu de l'atención a la víctimes de la violencia de xéneru.

   Amás, soliciten abrir una mesa de diálogu colos conceyos onde tean representaos non yá los partíos, sinón "el conxuntu de realidaes municipales pal procesu de reforma del marcu llexislativu y presupuestariu que los afecta".