La creación d'empléu y les propuestes como'l contratu únicu, la llucha contra la corrupción, la solución al desafíu independentista o la estratexa contra la violencia de xéneru centró'l debate a nueve celebráu esti miércoles en TVE, que contó cola presencia de Pablo Casado (PP), Antonio Hernando (PSOE), Miguel Puig (Democracia i Llibertat), Montse Surroca (Unió), Alberto Garzón (IU-Unidá Popular), Andrés Herzog (UPyD), Aitor Esteban (PNV), Íñigo Errejón (Podemos) y Marta Rivera (Ciudadanos).
Nun siendo Alberto Garzón, el restu de partíos minoritarios optaron por centrase en presentar les sos midíes y resalvar les crítiques por nun tar nos alderiques colos 'primeros espaes'. El candidatu d'IU-Unidá Popular foi l'únicu qu'aludió al presidente del Gobiernu, Mariano Rajoy, por refugar la so participación nel debate a cuatro del pasáu llunes n'Atresmedia, pero fízolo pa defender la televisión pública y pa estender la so censura más allá del PP: "Esos mesmos que criticaben a Rajoy nun asisten a esti debate".
Antonio Hernando centró la mayoría de les sos intervenciones en criticar por igual al PP y a Ciudadanos, a los que llamaba "les dereches", siguiendo la mesma estratexa del líder socialista, Pedro Sánchez. Al PP reprochó-y qu'aprobara unos presupuestos "trampones" onde les cuentes "nun cuadren", lo qu'imposibilita la baxada d'impuestos, dao que la Unión Europea pide "retayar otros diez mil millones".
Nel casu de Ciudadanos, foi'l contratu únicu'l flancu qu'atacó'l representante del PSOE, que resumió na siguiente idea: "cuanto antes te despidan, menos te paguen". Amás, rescató un artículu del responsable económicu de la formación naranxa, Luis Garicano, nel que defendía que la reforma llaboral del Gobiernu de Mariano Rajoy nun yera 'la so' reforma pero sí "una bona reforma".
CONTRATU ÚNICU, "LA ÚNICA SOLUCIÓN"
Marta Rivera salió al pasu de les crítiques del PSOE, a les que se sumó Alberto Garzón, falando d'un "modelu fracasáu". "Déxennos que lo intentemos con otru", comentó la representante de Ciudadanos, que namás atopó l'apoyu d'UPyD na so defensa del contratu únicu: "Posiblemente nun ye la meyor solución, pero ye la única solución". La de Ciudadanos tamién se tuvo qu'esforzar en refugar como "mentira" que'l so partíu seya partidariu del copagu.
Ciudadanos recurrió al economista d'enclín socialdemócrata Thomas Piketty pa recordar que ye partidariu del contratu únicu. L'otru partíu que citó al economista francés foi'l PP. "La desigualdá produzla'l desempléu", foi la cita pronunciada por Pablo Casado, que centró les sos intervenciones na defensa de que la mayoría de les propuestes de los sos rivales yeren "lleis yá aprobaes" pol Executivu de Rajoy.
La reforma llaboral del PP criticáronla la mayoría de partíos. Casado respondió con "ye falso" en cada ocasión que se-y reprochaba, como fizo Unió, que l'empléu creáu esta llexislatura yera de baxa calidá y tamién censuró que'l PSOE se quexara d'esta cuestión, dempués de la etapa de José Luis Rodríguez Zapatero al frente del Gobiernu. Lo mesmo pasó cola amnistía fiscal, que se fizo, en palabres del representante 'popular', "pa pagar les pensiones y el desempléu".
CONCIERTU, INDEPENDENCIA Y PRIVILEXOS
Andrés Herzog foi l'únicu candidatu que reivindicó la recentralización de competencies en sanidá y educación, y tamién l'únicu que faló claramente de "privilexos" como'l conciertu vascu. El representante del PNV, Aitor Esteban, centráu tola nueche en defender l'ésitu del "modelu d'Euskadi" --onde gobierna'l so partíu--, negó cualquier posibilidá de dexar competencies. En negando cualquier tipu de privilexu pola negociación del conciertu económicu mientres la Transición, llanzó un dardu a los sos colegues catalanes que piden la independencia: "Yo nun tengo la culpa de que nun lu quisiereis na Transición, pero nun tengo inconveniente de que lu tengáis".
"Home, gracies", respondió irónicu'l candidatu de Democracia i Llibertad, Miguel Puig, que más adelantré confesó: "Nós ficímonos independentistes pol fracasu de nun tener un conciertu económicu". Puig refirióse al mandatu de "dos millones de catalanes" p'apostar por una independencia a la que, según dixo, prefier que se llegue "cordialmente". "España ye un país democráticu, queremos votar", resumió.
Col refugu d'Unió, que reprochó la resolución de desconexón aprobada nel Parlament catalán el pasáu 9 de payares y reclamó "recuperar l'espíritu de la Transición", Podemos foi'l partíu que defendió abiertamente la salida d'un referendu pa Cataluña. Hernando, pol PSOE, faló de "irresponsabilidá de Mas y tamién d'inacción de Rajoy", a lo que Casado retrucó tirando de la figura del expresidente Adolfo Suárez, siguíu d'un mensaxe final: "el PP ye'l meyor proyectu pa qu'España siga unida".
BÁRCENAS Y VIOLENCIA DE XÉNERU
Igual que ficiera la vicepresidenta Soraya Sáenz de Santamaría nel debate a cuatro, Pablo Casado centróse en que nun existe impunidá contra la corrupción, "un problema de persones y non de partíos". Hernando, sicasí, sí personificó la crítica pa centrase nel extesoreru del PP, Luis Bárcenas. "El señor Rajoy tendría que dimitir, apelo a los ciudadanos pa que torguen que Rajoy seya presidente", dixo.
Casado sacó asuntos que chisquen a altos cargos del PSOE n'Andalucía, onde "mercaben cocaína o diben de prostitutes con dineru público". Herzog faló de Bárcenas pero tamién de les 'tarxetes black' de Bankia de les que se beneficiaron cargos del PP, PSOE o IU. Depués faló de los partíos emerxentes "que tanto prediquen" --o de "nuevu bipartidismu", a lo último --y dirixióse a Ciudadanos pa recorda-y que lleva diez años nel Parlament catalán y nun denunciaron nada de los casos de corrupción que chisquen a la familia Pujol. Marta Rivera respondió que Ciudadanos nació pa combatir al nacionalismu y tamién la corrupción.
La violencia de xéneru foi otru de les temes con más engarraes, qu'empezaron por una crítica del PSOE a Ciudadanos, al qu'acusó de "nun entender nada". Rivera caltuvo que pal so partíu "ye tan grave qu'un fíu vea cómo'l so padre mata a la so madre que vea cómo la so madre mata al so padre". Hernando nun taba d'acuerdu, y espunxo: "Les muyeres muerren pola so condición de muyeres". "¿Pero d'ónde saques eso?", preguntó-y la representante de Ciudadanos.
Errejón defendió l'actual llei de violencia de xéneru anque abogó por perfeccionar la norma en cuestiones como los permisos y Alberto Garzón defendió una "cultura feminista" y centró'l problema na "opresión d'un modelu de sociedá basáu nel patriarcáu". "Existe una opresión de la muyer per parte del home", añadió apuntando a Ciudadanos.
MONARQUÍA O REPÚBLICA
El puxu electoral en cada comunidá autónoma tamién se dexó ver n'encruz de reproches como'l que caltuvo'l representante de Democracia i Llibertat con Ciudadanos pol modelu educativu. "Ustedes nacieron", comentó Puig sobre Ciudadanos, "pa romper una llei educativa de consensu en Cataluña".
Alberto Garzón, defensor de nacionalizar empreses estratéxiques y bien críticu coles grandes corporaciones del país, tamién abrió l'alderique del modelu d'Estáu. "Democratízase too, dende los partíos hasta la xefatura del Estáu", dixo'l candidatu d'IU, que recordó la corrupción del ciudadanu Juan Carlos de Borbón". "Hubo abusos, pero la corrupción nun ye culpa del rei", apuntó la representante de Ciudadanos, una defensa de la Monarquía que tamién apoyó'l PP. "Tenemos un gran Monarquía que fai un gran llabor por España".