Como una modalidá más, nel casu del Concursu de Canción Asturiana y Ayerana Cuenca del Caudal, y como una pieza obligada nes fases finales, nel Concursu y Muestra de Folclor Ciudá d’Uviéu, la tonada ayerana vuelve a primer planu d’actualidá depués d’años d’abandonu.

L’ayerana ye la manera tradicional d’interpretar la tonada nel conceyu d’Ayer y bona parte de la Cuenca del Caudal. Nun se trata d’una modalidá de la tonada asturiana, si non que les des s’alcuentren a nivel d’igualdá: les dos maneres d’interpretar tonada n’Asturies somn l’asturiana y l’ayerana.

Esti fechu s’entiende bien si falamos de Cantabria, onde se canta otra modalidá que recibe’l nome de tonada montañesa. L’ayerana, l’asturiana y la montañesa son tres modalidaes tradicionales d’interpretar tonada, cada una d’elles adscrites a unes llendes xeográfiques, que nunca son del tou axustaes: tonada asturiana cántase en Cantabria y tonada ayerana fuera del conceyu d’Ayer.

Asina, nos dos concursos, van volver a sentise les tonaes ayeranes que ficieron grandes cantadores de la talla de Santos Bandera, Ataulfo Lada Camblor, Jaime Caleya, Tonín de Nembra o Carlitos el de Murias. Tonaes qu’enxamás s’escaecieron, pero que malapenes llevaben nel so repertoriu dalgún de los cantadores d’anguañu.

A estes tres modalidaes, l’ayerana, l’asturiana y la montañesa, podríen sumase l’alalá (de Galicia), la lleonesa (prácticamente desaparecida de la vecina Lleón) y las rondas (de Senrabria y La Carballeda, de Zamora, tamién en serie peligru). Y, coles seis, podría trazase’l mapa de la tonada nel noroeste peninsular; con too y que tamién podría amestase a elles delles otres modalidaes de tonada, enforma menores, de Tras-os-Montes, en Portugal, y del norte de Castiella.