Por Ismael González Arias.- A primeros de sieglu XX la romería de práu siguía siendo l’espaciu de fiesta por escelencia de la comunidá, tanto rural como urbana, y nel so entornu, o nel de la ermira nél allugada, teníen llugar tolos aspectos rituales qu’apurríen carácter de comunidá al grupu de persones qu’ellí s’axuntaben.

Les romeríes de vinculación relixosa yeren mayoría, por más qu’esistieren bien d’otres d’interés más bien económicu. Ensin descartar tampoco la importancia del intercambiu mercantil que se producía en tolos tipos de romeríes. Asina, les feries, bien d’elles relacionaes con nomes de santos, y los mercaos, yeren puntos d’alcuentru, de comerciu y de fiesta pa los vecinos de la población na qu’asocedíen, pero tamién de tola rodalada.

Estes romeríes, feries o mercaos marcaben l’exe del añu y yeren la válvula d’escape d’una sociedá vinulao a la tierra y suxeta a unes mui dures condiciones de trabayu. Nesti sentíu, la danza y la música constituíen el puntu álxidu de la celebración.

A feries como la de Corao, nel oriente d’Asturies, averaben ganaderos y vecinos de tolos conceyos d’alredor, incluso de los vecinos Santander y Lleón. D’ehí la importancia qu’hasta bien entráu’l sieglu XX siguieron teniendo les principales víes d’accesu dende la meseta, como les agora nomaes Sienda del Arcedianu o Ruta’l Cares, como tamién l’ameyoramientu de les comunicaciones que supunxo la carretera pela frechura de Los Beyos, una obra d’inxeniería civil impresionante a nivel européu naquellos años, o mesmo les comunicaciones con La Llébana.

Estos centros xeográficos y exes económicos, como’l citáu de Corao, estendíense, y en bien de casos inda s’estienden, per tola xeografía asturiano. Con una importancia mui superior a la que tienen anguaño, yá que constituíen el tiempu de relación y de fiesta por escelencia pa la comunidá.

El gran momentu económicu pa Asturies que supón el periodu de la Primer Guerra Mundial alviértese, a nivel rural, nel impresionante espoxigue d’esti tipu de fiestes. Yá yeren los conceyos industrializaoslos que soportaben el pesu del puxu de la economía, pero siguía siendo’l mundu agrariu y el so calendariu festivu’l de referencia pa toos.

Esti gran momentu económicu alviértese, nel aspectu lúdicu-festivu, nel descomanáu surdimientu de les formaciones musicales de tou tipu: grupos de danza, agrupaciones corales, cantadores de tonada, bandes de música, dúos de gaita y tambor y gaiteros solistes.

Ye tamién el momentu de los primeros macro festivales folclóricos: alcuentros nos que, pela vez primera, el folclor dexa’l so entornu natural pa convertise n’espectáculu, Y, como talu, necesitaba d’un gran marcu pa la so exhibición, polo que pasen a utilizase pa esti tipu de concentraciones les escases places de toros acabantes de construir, non solo poles sos condiciones acústiques, sinon tamién poles posibilidaes visuales que permiten al espectador.

Un sieglu y dalgo más tarde y les romeríes siguen, con fondos cambios, siendo l’exe sobre’l que xira’l nuestru calendariu festivu de primavera y branu. Arranca nestos díes. El cumal d’elles llegará col mes d’agostu.